ترفندهای درستِ مطالعه و درس خواندن برای شبِ امتحانی ها

همه ما از اساتید، معلمان، پدر و مادر و … دائما می شنويم كه “درس بخوان!” ولي هيچ كس به ما نمي گويد كه چگونه درس بخوانيم و مطالعه كنيم تا ضمن آنكه از درس خواندن لذت بيشتري ببريم بازدهي بيشتري نيز داشته باشيم. براستي چگونه بايستي درس خواند؟ بسياري از دانش آموزان و يا حتي دانشجويان مي گويند كه ديگر حوصله خواندن را ندارند.

واقعيت اين است كه اكثر افراد ، روش درستِ مطالعه را نمي دانند و متاسفانه در مدرسه و دانشگاه هم هرگز چگونه درس خواندن را ياد نمي‌ دهند.

در زير به مهمترين روش هاي مطالعه ی درست و موثر مي پردازيم. آنها را با دقت به خاطر بسپاريد و براي يكبار هم كه شده اجرا كنيد.

شيوه درست مطالعه ، چهار مزيت عمده زير را به دنبال دارد:

1- زمان مطالعه را كاهش مي دهد.
2- ميزان يادگيري را افزايش مي دهد.
3- مدت نگهداري مطالب در حافظه را طولاني تر مي كند.
4- به خاطر سپاري اطلاعات را آسان تر مي سازد.

براي داشتن مطالعه اي فعال و پويا ، نوشتن نكات مهم در حين خواندن ضروري است تا براي مرور مطالب ، دوباره كتاب را نخوانده و در زماني كوتاه از روي يادداشت هاي خود ، مطالب را مرور كرد.

يادداشت برداري ، بخش مهم و حساس از مطالعه است كه بايد يه آن توجهي خاص داشت ؛ چون موفقيت شما را تا حدود زيادي تضمين خواهد كرد و مدت زمان لازم براي يادگيري را كاهش خواهد داد. خواندن بدون يادداشت برداري يك علت مهم فراموشي است.

شش روش مطالعه:

1- خواندن بدون نوشتن

همانطور كه اشاره شد این روش ؛ روشِ نادرست مطالعه است.

مطالعه فرآيندي فعال و پويا است و براي رسیدن به اين هدف بايد از تمام حواس خود براي درك درست مطالب استفاده كرد.

بايد با چشمان خود مطالب را خواند ، بايد در زمان مورد نياز مطالب را بلند بلند ادا كرد و نكات مهم را يادداشت كرد تا هم با مطلب مورد مطالعه درگير شده و حضوري فعال و همه جانبه در يادگيري داشت و هم در زمان مورد نياز ، خصوصا قبل از امتحان ، بتوان از روي نوشته ها آنها را مرور كرد و خيلي سريع مطالب مهم را مجددا به خاطر سپرد.

2- خط كشيدن زير نكات مهم

اين روش شايد نسبت به روش قبلي بهتر باشد ولي روش كاملي براي مطالعه نيست چرا كه در اين روش ، بعضي افراد به جاي آنكه تمركز و توجه بر روي يادگيري و درك مطالب داشته باشند ذهنشان معطوف به خط كشيدن روي نكات مهم مي شود.

حداقل ، روش درست خط كشيدن زير نكات مهم به اين صورت است كه ابتدا مطالب را بخوانند و مفهوم را كاملا درك كنند و سپس زير نكات مهم خط بكشند نه آنكه در كتاب دنبال نكات مهم بگردند تا زير آن خط بكشند.

3- حاشيه نويسي

اين روش نسبت به دو روش قبلي بهتر است ولي باز هم روشي مناسب براي درك عميق مطالب و خواندن كتب درسي نيست ولي مي تواند براي يادگيري مطالبي كه از اهميت چنداني برخوردار نيستند مورد استفاده قرار گيرد.

4- خلاصه نويسي

در اين روش ، شما مطالب را مي خوانيد و آنچه را درك كرده ايد به صورت خلاصه بر روي دفتري يادداشت مي كنيد كه اين روش براي مطالعه مناسب است و از روش هاي قبلي بهتر مي باشد چرا كه در اين روش ، ابتدا مطالب را درك كرده ، سپس آنها را يادداشت مي كنيد اما باز هم بهترين روش براي خواندن نيست.

5- كليدبرداري

كليدبرداري روشي بسيار مناسب براي خواندن و نوشتن نكات مهم است. در اين روش ، شما پس از درك مطلب ، بصورت كليدي نكات مهم را يادداشت مي كنيد و در واقع ، كلمه كليدي ، كوتاه ترين و راحت ترين و بهترين و پرمعني ترين كلمه اي است كه با ديدن آن ، مفهوم جمله تداعي شده و به خاطر آورده مي شود.

6- خلاقيت و طرح شبكه اي مغز

اين روش بهترين شيوه براي يادگيري ، خصوصا فراگيري مطالب درسي است. در اين روش ، شما مطالب را مي خوانيد ؛ پس از درك حقيقي آنها نكات مهم را به زبان خودتان (و نه بصورت جملات كتابي) و بصورت كليدي يادداشت مي كنيد و سپس كلمات كليدي را بر روي طرح شبكه اي مغز مي نويسيد (در واقع نوشته هاي خود را به بهترين شكل ممكن سازماندهي مي كنيد و نكات اصلي و فرعي را مشخص مي كنيد) تا در دفعات بعد به جاي دوباره خواني كتاب ، فقط به طرح شبكه اي توليد شده مراجعه كرده و با ديدن كلمات كليدي نوشته شده بر روي طرح شبكه اي مغز ، آنها را خيلي سريع مرور كنيد.

اين روش ، درصد موفقيت تحصيلي شما را تا حدود بسيار زيادي افزايش مي دهد و درس خواندن را بسيار آسان مي كند و بازدهی مطالب را افزايش مي دهد.

در ادامه بخوانید: آیا مطالعه ی کتاب کار خوبی ست؟

چند توصيه مهم:

1- حداكثر زماني كه افراد مي توانند فكر خود را بر روي موضوعي متمركز كنند بيش از 30 دقيقه نيست ، يعني بايد سعي کنید حدود 30 دقيقه بر روي يك مطلب تمركز يا مطالعه نمایبد و حدود 10 الي 15 دقيقه استراحت کنید و مجددا با همين روال شروع به مطالعه نمایید.

2- پيش از مطالعه از خوردن غذاهاي چرب و سنگين خودداري كنيد و سپس چند ساعت پس از خوردن غذا مطالعه نماييد چون پس از خوردن غذاي سنگين ، بيشتر جريان خون متوجه دستگاه گوارش مي شود تا به هضم و جذب غذا كمك كند و لذا خون رساني به مغز كاهش مي يابد و از قدرت تفكر و تمركز كاسته مي شود. همچنين غذاهاي آردي مثل نان و مواد قندی ، قدرت ادراك و تمركز را كم مي كند و نوشابه هاي گازدار هم همينطور هستند.

3- ذهن آدمي باهوش است ، اگر يادداشت برداريد مطالب را به سرعت حفظ و به آساني به ياد مي آورد و نيز همزمان نمي توانيد هم مطلبي را بنويسيد و هم گوش دهيد ؛ پس حين مطالعه لطفا يادداشت برداري نماييد.

منبع: کانون ریاضیدانان – ویرایش وب سایت دکتر زندگی